هر نقشي در جامعه داريم اگر پدر و مادريم، اگر مدير،معلم، كارمند ،بازاري و .... هستيم مي توانيم به پرورش تفكر انتقادي كمك كنيم. تفكر انتقادي را در خودمان و ديگران ايجاد كنيم. براي اين منظور سه تكنيك زير را تمرين كنيم؛

تكنيك سنجش وضوح: هر كسي ادعايي كرد بگوييم كه آيا مي تواند بيشتر توضيح دهد يا نمونه بياورد يا مصاديق و اجزاي آن را تشريح كند؟ اينگونه باعث مي شويم از كلي گويي بپرهيزيم، مثلا وقتي مسئولي مي گويد كه ما براي حوزه اشتغال برنامه جامع داريم از او همين سوالات را بپرسيم.

تكنيك سنجش صدق؛ هر كسي ادعايي كرد بپرسيم كه چه دلايلي براي تاييد اين جمله داريم؟ چه شواهدي، مداركي، استدلالي پشت اين جمله وجود دارد . مثلا وقتي كسي مي گويد بيشتر مردم با فلان موضوع موافقند؟ اين گونه او را به چالش بكشيم كه اين مدعاي شما بر اساس كدام نظرسنجي است؟ رفرنس آن؟ تاريخ آن؟ انجام دهنده نظرسنجي؟ چه نهاد و سازمان و يا شخص حقيقي و حقوقي بوده است؟

تكتيك سنجش عمق؛هر كسي پيشنهادي مطرح كرد، بپرسيم كه آيا مساله اين است؟ آيا ريشه هاي ديگر ندارد؟ آيا ابعاد ديگري ندارد؟ آيا در بقيه كشورهاي دنيا همين مساله را اينگونه حل كرده اند؟ آيا در گذشته كه همين راه حل انجام شده، اثربخش بوده؟ اگر اثربخش بوده چرا دوباره مساله ظاهر شده و برگشته؟ مثلا اگر كسي گفت كه اگر 5 سوداگر، 10 گرانفروش و 15 رشوه گير را اعدام كنند مساله حل مي شود همين سوالات را از او بپرسيد!

سه تكنيك سنجش وضوح، صدق و عمق كمك مي كند هر چيزي را باور نكنيم و تحمل عدم‌قطعيت  داشته باشيم يعني اينكه قضاوت را تا دستيابي به مستندات و شواهد كافي به تعويق بياندازيم. اميد است روزي به جاي درس هاي كم فايده، تفكر انتقادي به صورت وسيع، عملي و كامل به دانش آموزان تدريس شود تا آن زمان نبايد معطل ماند و هر نسلي بايد هم خود را مجهز كند به تفكر انتقادي هم نسل بعدي را چنين پرورش دهد. كشور خوب، شهروند خوب مي خواهد و از مشخصات شهروند خوب، اين است كه زود باور نباشد كندباور يا دير باور باشد!

منبع:يادداشت مجتبي لشگر بلوكي با تلخيص