اگر ضريب جيني مساوي با عدد صفر باشد يعني همه درآمد و ثروت يكسان دارند (برابري مطلق) و اگر مساوي با عدد يك باشد يعني نابرابري مطلق به گونه‌اي كه ثروت تنها در دست يك نفر است و مابقي هيچ درآمدي ندارد.

 

شاخص جيني همان ضريب جيني است كه براي فهم بهتر، آن را به صورت درصد بيان مي‌كنند.

 

براي مقايسه توزيع درآمدي در بخش‌هاي مختلف جامعه و همچنين در كشورها مورد استفاده قرار داد. براي مثال ضريب جيني براي مناطق شهري با مناطق روستايي در بسياري از كشورها متفاوت است.

 

ضريب جيني را به راحتي مي توان با سراسر كشور مقايسه كرد و تفسير آن نيز آسان است.

از ضريب جيني مي توان براي نشان دادن چگونگي توزيع درآمد در داخل كشور در طي يك دوره از زمان استفاده كرد. در نتيجه اين امكان وجود دارد تا ببينيد كه  آيا نابرابري در حال افزايش است يا كاهش؟

 

 

ضريب جيني نابرابري درآمد را اندازه گيري مي كند اما نابرابري‌هاي فرصت را اندازه‌گيري نمي‌كند.

اگر دو كشور ضريب جيني يكسان داشته باشند ممكن است يك كشور ثروتمند باشد و ديگري فقير، مي‌توان نتيجه گرفت اندازه گيري ضريب جيني در دو كشور متفاوت است.ضريب جيني نقطه برآورد در يك زمان خاص است. از اين رو تغييرات درآمدي را در طول زمان ناديده مي‌گيرند.

 

ضريب جيني يك واحد اندازه گيري پراكندگي آماري است كه معمولا براي سنجش ميزان نابرابري در توزيع درآمد يا ثروت در يك جامعه آماري استفاده مي شود. اين ضريب با نسبتي تعريف مي شود كه ارزشي بين صفر و يك دارد: يك ضريب جيني پايين برابري بيشتر در توزيع درآمد يا ثروت را نشان مي دهد در حاليكه ضريب جيني بالاتر توزيع نابرابر را مشخص مي كند.

 

صفر يعني همه درآمد و ثروت يكسان دارند (برابري مطلق) و عدد يك يعني نابرابري مطلق به گونه اي كه ثروت تنها در دست يك نفر است و مابقي هيچ درآمدي ندارد. درآمد جيني مشروط بر اين است كه هيچ كس داراي درامد و ثروت خالص منفي نباشد. در دنياي حاضر، ضريب جيني بين ۰.۲۳۰ در سوئد تا ۰.۷۰۷ در ناميبيا متغير است البته تمامي كشورها در اين ارزيابي وارد نشده اند.

 

شاخص جيني همان ضريب جيني است كه بصورت درصد بيان شده و مسلماً قابل فهم تر است. براي مثال شاخص جيني سوئد ۲۳ درصد خواهد بود.

 

ضريب جيني توسط متخصص آمار ايتاليايي به نام كورادو جيني توسعه يافت و در سال ۱۹۱۲ اعلام شد. اين مفهوم همچين براي مطالعه بر مفهوم تراكم زيستي قابل استفاده است بطوريكه در نموداري نسبت تراكم انواع گونه ها در برابر نسبت تراكم هر فرد يا هرگونه قرار مي گيرد.

 

در حاليكه بيشتر ملتهاي توسعه يافته اروپايي و كانادا داراي شاخص جيني بين ۲۴ و ۳۶ هستند، ايالات متحده ـمريكا و مكزيك شاخص جيني بالاي ۴۰ درصد دارند كه نشان مي دهد اين كشور داراي نابرابري بيشتري در ثروت و درآمد هستند (در حاليكه شاخص جيني در كشور ما طبق آمار ويكي پديا ۴۲ درصد مي باشد).

 

با استفاده از جيني مي توان تفاوت در كميت خدمات رفاه اجتماعي و سياستهاي حقوق و دستمزد را بهتر درك كرد. البته بايد دانست كه جيني گاهي اوقات ممكن است گمراه كننده باشد بخصوص زماني كه مي خواهيم مقايسه هاي سياسي بين كشورهاي بزرگ و كشورهاي كوچك انجام دهيم.

 

يكي از مزاياي نمودار جيني اين است كه براي استان هاي مختلف يك كشور نيز قابل استفاده است يا براي مقايسه بين شهرنشينان و روستانشينان. جيني اصول مخصوص به خود را دارد مثلا در آن نامي از اشخاص پردرامد يا كم درامد برده نمي شود. بستگي به ميزان جمعيت يك كشور نيز ندارد.

 

از معايب آن: اقتصادهايي با درآمد مشابه و شاخص جيني مشابه باز هم ممكن است كه درامدهاي بسيار متنوع داشته باشند و اين به دليل نوع طراحي سيستم جيني است كه گاهي يك ايراد به حساب مي آيد.

 

منبع:باشگاه خبر نگاران جوان