وب سايت شخصي ولي اله ديني: چطور ميتوان از هوش هيجاني در محيط كار استفاده كرد؟
شنبه، 7 مرداد 1396 - 13:07 کد خبر: 792
هوش هيجاني چيست؟ و چرا اينقدر مهم است؟ بهطور خلاصه، هوش هيجاني يا EQ قابليت درك، كنترل و ارزيابي احساسات است. همانقدر كه IQ جزئي قابل اندازهگيري از وجود ماست، EQ نيز هست.
مفهوم و معيار EQ براي دههها، مورد بررسي و مطالعه قرار گرفته است، اما آنچه كار «گلمن» را بسيار قدرتمند ساخت، كاربرد آن در محيط كار و رهبري بود كه براساس تحقيقات او روي بيش از ۲۰۰ سازمان بزرگ و جهاني شكل گرفته بود.
«گلمن» دريافت كه اگرچه ويژگيهايي كه معمولا با رهبري در ارتباط هستند، مانند هوش، قاطعيت، اراده و بصيرت براي موفقيت لازم هستند، ولي كافي نيستند. رهبران بسيار كارآمد همچنين از درجهي معيني از هوش هيجاني برخوردار هستند. درحقيقت، «گلمن» ارتباط مستقيم بين هوش هيجان رهبر و دستاوردهاي شغلي قابل اندازهگيري را آشكار نمود.
در سال ۱۹۹۵ «دنيل گُلمن» (Daniel Goleman)، روانشناس و روزنامهنگار علمي، كتابي منتشر كرد كه براساس بسياري از معيارها، كتابي سرآمد در زمان خود محسوب ميشد. نام اين كتاب «هوش هيجاني» بود و براي مدت يكسالونيم در ليست پرفروشهاي نيويورك تايمز قرار گرفت و بيش از ۵ ميليون نسخه از آن در سراسر دنيا به فروش رفت. مجلهي مديريتي «هاورواد بيزينس ريويو» (The Harvard Business Review) از كاري كه «گلمن» در ارتباط با هوش هيجاني انجام داد، بهعنوان يك ايدهي انقلابي و هنجارشكن ياد كرد. در اين كتاب توضيح داده شده است كه چگونه ميتوان از هوش هيجاني در محيط كار استفاده كرد.
هوش هيجاني چيست؟ و چرا اينقدر مهم است؟ بهطور خلاصه، هوش هيجاني يا EQ قابليت درك، كنترل و ارزيابي احساسات است. همانقدر كه IQ جزئي قابل اندازهگيري از وجود ماست، EQ نيز هست.
مفهوم و معيار EQ براي دههها، مورد بررسي و مطالعه قرار گرفته است، اما آنچه كار «گلمن» را بسيار قدرتمند ساخت، كاربرد آن در محيط كار و رهبري بود كه براساس تحقيقات او روي بيش از ۲۰۰ سازمان بزرگ و جهاني شكل گرفته بود.
«گلمن» دريافت كه اگرچه ويژگيهايي كه معمولا با رهبري در ارتباط هستند، مانند هوش، قاطعيت، اراده و بصيرت براي موفقيت لازم هستند، ولي كافي نيستند. رهبران بسيار كارآمد همچنين از درجهي معيني از هوش هيجاني برخوردار هستند. درحقيقت، «گلمن» ارتباط مستقيم بين هوش هيجان رهبر و دستاوردهاي شغلي قابل اندازهگيري را آشكار نمود.
اما ضرورت هوش هيجاني مختص مديران ارشد نيست. شما براي موفقيت در هر مرحله از شغل خود به آن نياز داريد. سازمانها و نهادهايي كه به هوش هيجاني بها ميدهند، بهدنبال كارمنداني هستند كه از EQ بالايي برخوردار باشند تا بتوانند از درون خود را ارتقا دهند و براي برعهدهگرفتن نقش رهبري آماده شوند. اگر ميخواهيد تا مسئوليتهاي رده بالاتري در شغل خود بهعهده بگيريد، داشتن EQ بالا ضروري است.
بنابراين اين سؤال مطرح ميشود كه آيا همه ميتوانند از سطح بالايي از هوش هيجاني برخوردار باشند؟ آيا اگر EQ شما اكنون بالا نيست، راهي هست كه بتوان آن را ارتقا داد؟ مطالعات نشان ميدهند كه اگرچه سطح EQ شما (بسته به نوع شخصيت و تربيتتان) تاحدودي ثابت است، ولي اينگونه نيست كه قابل تغيير نباشد. اگر شما مشتاق و خواهان پيشرفت هستيد، ميتوانيد تغييرش دهيد.
درحيقيت مزاياي بهبود EQ تنها به شغل شما محدود نميشود. تحقيقات ثابت كرده است كه EQ بالاتر بهمعناي حس شادماني بيشتر، سلامت ذهن و جسم بيشتر، روابط بهتر و كاهش سطح «كرتيسل» يا همان هورمون استرس (cortisol) است.
اگر شما ترغيب شدهايد كه شانس موفقيت در كار و زندگي خود را افزايش دهيد، اينجا ۵ راهكار وجود دارد كه به كمك آنها ميتوانيد هوش هيجاني خود در محيط كار ارتقا دهيد. اين راهكارها براساس ۵ بخش هوش هيجاني در محيط كار «دنيل گلمن» است.
۱. خودآگاهي خود را افزايش دهيد
خودآگاهي توانايي درك و تفسير حالتهاي روحي، عواطف و محركهاي درونيتان است و اينكه همهي اينها چگونه برروي ساير مردم تأثير ميگذارد. افرادي كه داراي حس خودآگاهي قوي هستند، معمولا اعتمادبهنفس بالايي دارند و ارزيابي واقعگرايانهاي از خود، افكار و رفتارشان دارند. اين ويژگي سبب ميشود كه از حس شوخ طبعي توأم با تواضعي برخوردار باشند، بدون آنكه خللي به خود ارزشمندي خود وارد كنند.
راهكارهايي براي تقويت خودآگاهي
- يك تمريني كه ميتوانيد انجام دهيد، اين است كه دقت كنيد در طول روز چه احساساتي داريد و منشأ آنها چه بوده است. متوجه باشيد كه احساسات زودگذر و آني هستند و نبايد اساس و پايهي برقراري ارتباط و يا تصميمگيري قرار بگيرند.
- دقت كنيد كه احساسات منفي شما (خشم، حسادت، ناكامي، طردشدگي و …) در گذشته، چگونه ممكن است روي رئيس، مشتريها، و همكارانتان تأثير گذاشته باشد. نتايج معكوس و پيامدهاي منفي رفتار خود را قبول كنيد.
- به روشهايي فكر كنيد كه بهوسيلهي آنها بتوانيد هنگاميكه سركار هستيد، احساسات خود را كنترل كنيد تا از واكنشهاي آني و نسنجيده و برزبانآوردن نظرات نامطبوع پرهيز كنيد.
- يك نگاه صادقانه به نقاط ضعف و قدرت خود بيندازيد. به سوابق عملكرد شغلي خود نگاه كنيد و از رئيستان و ساير كساني كه در اداره مورد اعتماد شما هستند، بخواهيد نظراتشان را در مورد نحوهي عملكردتان با شما درميان بگذارند. بهصورت جدي تلاش كنيد نقط ضعف خود را بهبود دهيد.
۲. خودنظمدهي خود را افزايش دهيد
انگيزهي قابليتِ كنترل و هدايت اعمال آني و احساساتي است كه بهصورت منفي روي توانايي شما براي رشد و رهبري تأثير ميگذارند. اين قابليت بهمعناي اين است كه شما شخصيت خود را بالاتر از جروبحثهاي كوچك، حسادت و ناكامي ميدانيد.
كسانيكه از انگيزهي بالايي برخوردار هستند، از خود درجات بالايي از قابل اعتمادبودن و راستي و درستي نشان ميدهند. آنها از تغيير استقبال ميكنند و آمادهي پذيرش مشقت و سختي ناشي از ابهام و عدم قطعيت هستند. آنها پيش از عملكردن، فكر ميكنند و تصميمات شتابزده نميگيرند.
راهكارهايي براي تقويت خود نظمدهي
- بهعنوان تمرين سعي كنيد زمانيكه با يك موقعيت دشوار و يا درگيري عاطفي روبرو ميشويد، پيشازگرفتن هرگونه تصميمي چند ساعت يا چند روز به خود فرصت دهيد.
- سعي كنيد در درگيريها و بازيهاي سياسي اداره دخالت نكنيد. اجازه ندهيد تمايلتان براي اينكه عضو گروهي باشيد، رفتار حرفهاي و راستي شما را زير سؤال ببرد.
- بلاتكليفي، ناكامي و نااميديهايي كه بخشي از هر محيط كاري هستند را بپذيريد. بهجاي شكايتكردن و مقابلهبهمثل، به راهكارها و راهحلهايي بينديشيد كه به درد شما و شركتتان بخورد. اين ايدهها را با رفتاري آرام و حرفهاي با ديگران درميان بگذاريد.
- راهي براي مديريت و تخليهي استرس در بيرون از محيط كار پيدا كنيد: ورزش كنيد، با دوستان و خانوادهتان صحبت كنيد و يا به سرگرميها و تفريحات ديگر بپردازيد. اجازه ندهيد استرس روي EQ و درستي شما تأثير بگذارد.
۳. انگيزههاي خود را بالا ببريد
دراينجا منظور از انگيزه، شورواشتياق شما براي انجام كار تعبير ميشود؛ وراي موقعيت، وضعيت يا درآمدتان. دراينحالت، انرژي و علاقهي شما براي بهسرانجام رسيدن كار، محركهاي شما هستند. اهدافتان را مصرانه دنبال ميكنيد، از چالش استقبال ميكنيد و بسيار كارآمد هستيد.
رهبران و كارمندان با انگيزه، علاقهي زيادي به دستيابي ِموفقيت دارند. آنها خوشبين هستند، ميتوانند بهآساني از شكستها و ناكاميهاي گذشته بگذرند، عزمشان را براي موفقيت جزم كردهاند و نسبت به سازمان خود متعهد هستند. آنها حاضرند از نتايج زودگذر و فوري بگذرند تا به موفقيت بلندمدت دست پيدا كنند. درنتيجه آنها انگيزهدهنده و مشوق ديگران نيز هستند.
راهكارهايي براي افزايش انگيزه
- ببيند چهچيزي در مورد شغلتان را دوست داريد و دليل اصلي كه شغل خود رضايتبخش ميدانيد، چيست؟ حتي اگر بخشهايي از كارتان است كه چندان از آن خوشتان نميآيد، تمركزتان را روي كاري بگذاريد كه درحال انجام آن هستيد. بهراههايي بينديشيد كه ازطريق آنها بتوانيد مدت زمان بيشتري روي كارهايي كه به شما انگيزه ميدهند، تمركز كنيد. با رئيس خود درمورد روشهايي كه اين كار را آسانتر ميكند، صحبت كنيد؛ چراكه دراينصورت بسيار كارآمدتر خواهيد بود.
- مثبتانديشي و خوشبيني را بهصورت كلي تمرين كنيد. اگرچه خوشبيني خصلتي ذاتي است (يا آن را داريد يا نداريد)، ميتوانيد ميزان خوشبيني خود با انتخاب افكار و كلمات درست بهبود ببخشيد، حتي اگر به معني اين باشد كه دفعات اول مجبور به تظاهر باشيد. هنگاميكه حرفها و افكار منفي به ذهنتان خطور ميكند، مچ خود را بگيريد و آگاهانه آنها را با حرفها و افكار مثبت جايگزين كنيد.
- براي خود اهداف انگيزهبخش تعيين كنيد و براي رسيدن به آنها اقدامات مشخصي تعيين كنيد. براي هر نقطهي عطف و دستاوردي كه در طول راه كسب ميكنيد، به خود پاداش بدهيد.
- درنظر داشته باشيد كه همه چگونه جذب افراد مثبت، با انرژي و الهامبخش ميشوند. همانطور كه انگيزههاي خود را افزايش ميدهيد، ميبنيد كه چگونه ازطرف مشتريها، همكاران و مديران بيشتر مورد توجه قرار ميگيريد.
۴. قابليت نشاندادن حس همدلي را در خود افزايش دهيد
همدلي قابليت درك و پاسخگويي مناسب به عواطف ديگران است. داشتن اين خصلت به اين معني است كه شما دربرخورد محترمانه، مهربانانه و حرفهاي با مردم متبحر هستيد.
يك رهبر يا كارمند همدل، ميتواند احساسات، خواستهها، نيازها و نقطهنظرات اطرافيان خود را بشناسد و درك كند. آنها شنوندههاي خوبي هستند، بهآساني با ديگران ارتباط برقرار ميكنند و از رفتارهاي كليشهاي و قضاوت زودهنگام خودداري ميكنند. آنها همچنين در انتخاب و آموزش كارمندان نيز موفق هستند.
راهكارهايي براي تقويت حس همدلي
- سعي كنيد در برخي موقعيتها، از ديدگاه ديگران به موضوع نگاه كنيد. اين كار، بهخصوص مواقعي اهميت پيدا ميكند كه كشمكشي صورت گرفته است كه به سرعت ميتواند به يك گرهي كور تبديل شود. توجه كنيد كه همهي ما براساس دانش و تجربهيمان كار ميكنيم، نه با قضاوتكردن ديگران كه چهكسي درست ميگويد، چهكسي غلط و چهكسي آدم خوبي است و چهكسي آدم بد.
- علاوهبر توجهكردن به نقطه نظرات ديگران، سعي كنيد واقعا صحت آنها را بررسي كنيد. به آنها نشان بدهيد كه شما ميفهميد چه استدلالي پشت نظراتشان است و اينكه ديدگاهشان شايسته و قابل تقدير است.
- نگرش و انگيزههاي خودتان را بررسي كند. آيا فقط ميخواهيد حق با شما باشد تا نكتهاي را ثابت كنيد يا برندهي يك مشاجره باشيد، يا اينكه واقعا بهحصول بهترين نتيجهي ممكن علاقمند هستيد، ولو اينكه ايدهي شما نباشد؟
- تمرين كنيد يك شنوندهي فعال باشيد و آنچه كه طرف مقابل ميگويد را بازگو كنيد تا براي هر دويتان واضح باشد كه در مورد چهچيزي صحبت ميكنيد. زمانيكه مردم حس ميكنند كسي به حرفهايشان گوش ميدهد، تمايل بيشتري به همكاري نشان ميدهند.
- قانون طلايي را تمرين كنيد: با ديگران همانطور رفتار كنيد كه دوست داريد با شما رفتار شود.
۵. مهارتهاي ارتباطي خود را تقويت كنيد
داشتن مهارتهاي ارتباطي خود در محيط كار به اين معناست كه شما در مديريت روابط و ايجاد شبكههاي ارتباطي تخصص داريد. شما ميتوانيد براي آغاز يك تغيير بسيار پيگير و تأثيرگذار باشيد. همچين شما ميدانيد كه چطور ميتوان يك تيم را تشكيل و آن را هدايت كرد.
وقتي شما از مهارتهاي اجتماعي خوبي برخوردار هستيد، معمولا اهل كارهاي گروهي هستيد و دوست داريد ديگران نيز بدرخشند. شما هميشه نيازهاي خود را مقدم بر نيازهاي ديگران نميدانيد. شما يك فرد معاشرتي هستيد و كارتان در ايجاد و حفظ روابط حرف ندارد.
راهكارهايي براي بهبود مهارتهاي ارتباطي
- يكي از بهترين راهها براي تقويت مهارتهاي ارتباطي اين است كه به يك فرد اجتماعي مؤثر تبديل شويد. ياد بگيريد كه بادقت به حرفهاي ديگران گوش كنيد، سؤالهاي خوب بپرسيد و دردادن اطلاعات، شفاف و دقيق باشيد. توجه كنيد كه مهارتهاي نوشتاري شما نيز بايد خوب باشد و هنگام نوشن از لحن مناسب و حرفهاي استفاده كنيد.
- هنر ظريف ترغيبكردن را بياموزيد. ترغيبكردن شامل برقراري ارتباطات واقعي با مردم براساس علاقه و اشتياق شما و همچنين دراختيارداشتن دانش كافي و استدلال منطقي در مورد نقطه نظرتان است.
- تبديل به فردي شويد كه همه براي يافتن راهحلها و حل اختلافات به او مراجعه ميكنند. وقتي شما امانتدار باشيد، منفصانه و آرام رفتار كنيد و متعهد بهيافتن بهترين نتيجه باشيد، مردم شما را به چشم يك فرد مطلع نگاه ميكنند كه وجودش ضروري است.
- فردي را كه با او صحبت ميكنيد، درك كنيد. شما نميتوانيد براي همهي افرادي كه در محيط كار با آنها تعامل داريد از يك نسخه استفاده كنيد. بايد بدانيد چگونه با ظرافت و دقت، ارتباط مناسب با هر فردي را براساس نوع شخصيت، تمايلات فرهنگي و موقعيت وي در شركت برقرار كنيد.
- منبع:چطور هر آنچه...
پیامک -
فیس بوک -
نسخه اصلی - برگشت به خبرها