● ليست كامل انواع هوش

تعريف ضريب هوشي يا بهره هوشي يا هوش بهر، (IQ) عددي با ميانگين ۱۰۰ و واريانس ۱۵ است. از اين رو در رده بندي و تقسيم هوش، به صورت متوسط حدود ۷۰ درصد از مردم داراي هوش ميانگين، ۱۲ درصد هوش بالاتر از ميانگين، ۲ درصد خيلي باهوش و ۱ درصد افراد نابغه را تشكيل مي دهند. حال انواع هوش را بررسي مي كنيم:

۱ – هوش نوشتاري

معمولا نويسندگان داراي هوش نوشتاري بالايي هستند.

۲ – هوش كلامي (زباني)

معمولا افرادي كه مي توانند سخنراني هاي جذاب تري داشته باشند از هوش كلامي بالاتري برخوردارند. بداهه گويي مي تواند سنجش خوبي براي تشخيص اين هوش باشد. كلمات به سرعت و با ترتيب خاصي بر زبان افرادي كه هوش كلامي بالايي دارند جاري مي شود.

۳ – هوش عددي

نوعي توانايي رياضي – منطقي است و معمولا هر قدر فرد از هوش عددي بالاتري برخوردار باشد رابطه بهتري با اعداد و رياضيات و منطق برقرار مي كند و با نظمي خاص در مغز اين افراد حركت مي كنند.

۴ – هوش فضايي

نوعي توانايي تجسم و عمليات فضايي است. افراد با بهره بالاي هوش فضايي مي توانند به راحتي ترسيم هاي سه بعدي، صفحه آرايي ها، ساخت نمونه ها و... را در مغز خود مجسم كنند. از طريق اين هوش مي توان نقشه را خواند و به مقصد رسيد. مهندسان، ملوانان، معماران، مجسمه سازان، نقاشان، باغبانان و جراحان به وفور از اين هوش بهره مي برند.

۵ – هوش ميان فردي

توانايي مربوط به ارتباط با افراد و درك آنها يا به عبارتي يك نوع هوش اجتماعي است. اين هوش، به درك بهتر احساس و افكار ديگران منجر مي شود. فروشندگان موفق، سياستمداران، معلمان، مشاوران، رهبران مذهبي و رهبران ديگر گروه ها بايد هوش ميان فردي بالايي داشته باشند.

۶ – هوش درون فردي

هوش درون فردي توانياي درك و سر و كارداشتن با خود است، نام ديگر اين هوش، بينش شخصي است. درك خود همه ما بسيار مهم است. افرادي كه با خود سازگارند هوش بين فردي زيادي دارند و كساني كه با خود در جنگ اند، در اين بخش كاستي دارند.

۷ – هوش ورزشي يا فيزيكي

اين هوش توانايي استفاده درست از بدن و حركات بدن است. در حقيقت، ورزشكاران ماهر، هوش جسمي بالايي دارند. هوش بدني توانايي بالا و پيچيده اي محسوب مي شود، زيرا نيازمند محاسبات زياد، حركات هماهنگ، تعادل ظريف، وضعيت مناسب اندام و فضاسازي در جهت هماهنگي با بدن شخص است.

۸ – هوش حسي

منظور از اين هوش، توانايي استفاده از حواسي مانند بينايي، شنوايي و بوياي است. بسياري از ما توانايي استفاده كامل از حس خود را نداريم. مي بينيم، ولي مشاهده نمي كنيم؛ مي شنويم، ولي گوش نمي دهيم؛ و لمس مي كنيم، اما احساس نمي كنيم. ما در فضايي مه آلود زندگي مي كنيم. براي آزمون اين گفته يك چشم خود را ببنديد. ملاحظه كنيد با يك چشم چه ميزان كمتر مي بينيد. متاسفانه، بيشتر اوقات ناخواسته اين كار را انجام مي دهيم. ما براي مديريت محيط از حس هاي خود به طور كامل بهره نمي گيريم.

۹ – هوش معنوي

اين هوش توانايي به وجودآوردن زندگي متعادل با جهان، طبيت و محيط اطراف مان است.

۱۰ – هوش خلاقانه

توانايي توجه به موضوعات، اتفاقات و مسائل به شيوه اي كاملا تازه و بديع حاصل اين هوش است. افكار خلاق در مقابل افكار متعارف قرار مي گيرند. گاهي بعضي از راه حل ها تنها مي تواند از يك ذهن خلاق نشات بگيرد. وقتي مي گوييم مشكلي قابل حل نيست، منظورمان اين است كه مشكل از طريق منطق متعارف قابل حل نيست، اما شايد اين مشكلات با رويكرد متفاوت به مشكل قابل حل باشد.

۱۱ – هوش موسيقي

اين نوع هوش يعني توانايي توليد و درك موسيقي، افرادي كه داري هوش بالاي موسيقي هستند نسبت به يادگيري موسيقي و ترتيب صداها بسيار جالب عمل مي كنند و به راحتي توانايي مرتب كردن صداها جهت ايجاد يك صدا و موسيقي دلنشين را دارا هستند .

۱۲ – هوش هوش ها

توانايي استفاده از ساير هوش ها و قابليت استفاده از شيوه اي هدفمند، حاصل اين هوش است. هيچ يك از ما سطوح كافي از اين هوش را نداريم. بسياري از ما حتي آنچه را كه كسب كرده ايم نمي شناسيم. بسياري با استعدادند و توانايي فوق العاده اي دارند، اما به ندرت به طور كامل از آن بهره مي برند. اغلب مردم اولويت ها را ناديده مي گيرند و زماني طولاني را روي موضوعات ناچيز و بي نتيجه تلف مي كنند.

● آزمون هاي IQ

خب حالا به بحث اول برمي گرديم يعني IQ يا ضريب هوشي، در اينجا سوالي كه مطرح مي شود آن است كه IQ به كدام هوش برمي گردد؟ آيا موفقيت افراد به IQ بستگي دارد، آيا افراد از همه ظرفيت هاي هوشي خود استفاده مي كنند؟ آيا تفكيك افراد به باهوش و كم هوش يا به اصطلاح انتخاب افرادي به عنوان افراد داراي استعداد درخشان مي تواند در پيشرفت تحصيلي آنها موثر باشد؟ آيا نفرات اول آزمون هاي دشوار مانند المپيادها و كنكور در آينده موفق تر از ديگران خواهند بود؟

الف: بگذاريد براي جواب به سوالات بالا از يك تجربه عملي بگويم. حدود ۲ سال پيش با كودكي كه در آزمون ورودي استعدادهاي درخشان مردود شده بود آشنا شدم و تصميم گرفتم تحقيقي را انجام دهم. بنابراين سوالات يك آزمون ورودي استعدادهاي درخشان را به كودك دادم و مشاهده شد كودك كمتر از ۳۰ درصد سوالات را پاسخ صحيح مي دهد. سپس به مدت ۴ ماه متدهاي حل مساله چندين آزمون به كودك آموزش داده شد و مشاهده شد كودك به را حتي بيش از ۷۵ درصد سوالات آزمون هاي مشابه را پاسخ مي دهد!

نتيجه تحقيق: عدم قبولي كودك در آزمون استعدادهاي درخشان عدم استعداد يا كمبود ضريب هوشي نبود بلكه به علت عدم تمرين هوش عددي كودك رشد خوبي نداشت. (توجه: معمولا تست هاي هوشي مختلف بر مبناي هوش عددي طراحي مي شوند.)

ب: تاكنون افراد زيدي را ديده ايد كه در شغل خود بسيار هوشمندانه عمل مي كنند. آنها احتمالا نفرات اول كنكور و المپيادهاي علمي نبوده اند ولي در زمينه فعاليت خود بسيار باهوش هستند. به طور مثال بسياري از قهرمانان ورزشي المپيك اصلا نتوانسته اند وارد دانشگاه بشوند ولي از هوش فيزيكي فوق العاده اي برخوردارند.

نتيجه: عدم موفقيت در آزمون هاي دشوار المپيادهاي علمي و كنكور و... نشانگر پايين بودن هوش افراد نيست.

ج: آزمون هاي IQ و كلامي براساس تفكر و منطق متعارف است. در تفكر و منطق متعارف براي هر پرسش تنها يك پاسخ وجود دارد. اگر شما آن پاسخ خاص را بدهيد، نمره مي گيريد. تفكر خلاق يعني دادن پاسخ هاي متفاوت؛ پاسخ هايي كه از روي عادت به ذهن ما نمي آيند. افراد خلاق اغلب به پاسخ هايي فكر مي كنند كه براي ديگران نامعقول و عجيب است. در نظر برخي از تئوريسين هاي خلاقيت شناسي، خلاقيت امري فردي است كه حاصل تفكر واگرا مقابل تفكر همگراست.

نتيجه: آزمون هاي IQ نمي تواند مشخصه خوبي براي سنجش خلاقيت افراد باشد و در بسياري از موارد مشاهده مي شود افراد خلاقي وجود دارند كه حتي تحصيلات دانشگاهي ندارند. من مخترعين بسياري را مي شناسم كه اختراعات جالب و خلاقيتي دارند ولي توان حل كردن تست هوش ساده را نيز ندارند!

د: چند سال پيش محققان آزمايشي را انجام دادند و نتيجه گرفتند افرادي كه ضريب هوشي پايين تري نسبت به ديگران دارند اگر تحت آموزش اساتيد مجرب قرار بگيرند مي توانند پيشرفت چشمگيري در مقايسه افرادي كه آموزش نمي بينند داشته باشند.

سوال: «عدد IQ چه كاربردي دارد؟»

البته همان طور كه بحث شد چون هوش انواع مختلف دارد ممكن است فردي در يك يا چند نوع هوش تيزهوش يا نابغه باشد ولي در هوش هاي ديگر عادي يا حتي فقط آموزش پذير باشد. به طور مثال شخصي شايد سخنران خوبي باشد يا داراي ارتباطات اجتماعي بسيار عالي باشد ولي در هوش بدني بسيار ضعيف باشد و حتي نتواند ضربه اي ساده به توپ بزند يا شخصي موسيقيدان بسيار ماهري باشد ولي حتي نتواند يك خط نامه ساده بنويسد و يا درست صحبت كند آن چه مسلم است اگر شخصي در همه زمينه ها داراي هوش پاييني باشد يا به طور كلي داراي IQ گياهي و تربيت پذير باشد نبايد انتظار پيشرفت تحصيلي را از اين شخص داشت يا به عبارت ديگر عقب ماندگان ذهني شامل آموزش هاي پيشرفته نمي شوند و از افراد ديرآموز نيز (IQ=۷۵) نمي توانيم توقعات زيادي داشته باشيم ولي در مورد افراد عادي بايد بدانيم در يك يا چند هوش اين افراد استعداد جهش و نبوغ را دارا هستند و جاي نگراني نيست.

● راهكار

باتوجه به موارد بالا توصيه من به والدين عزيز آن است در مورد هوش فرزندان خود به اين نكته توجه داشته باشيد كه هوش پارامتري چندبعدي است و انواع مختلف دارد درحالي كه IQ تنها يك عدد است و بنابراين پيشرفت تحصيلي كودك شما بايد در زمينه هوش هاي چندگانه انجام گيرد و شما نبايد نگران عدد IQ فرزند خود باشيد. اگر كودك شما دچار عقب ماندگي ذهني نيست جاي هيچ نگراني وجود ندارد و شما بايد روي خلاقيت، خودباوري، هدف گذاري و ده ها پارامتر ديگري كه مي تواند در رشد و موفقيت فرزندتان موثر باشند سرمايه گذاري كنيد و با كشف استعداد و كسب مهارت هاي لازم زمينه پيشرفت آنها را فراهم آوريد. امروزه معمولا همه افراد داراي تحصيلاتدانشگاهي هستند و مرزهاي دانش شكسته شده و دسترسي به اطلاعات بسيار آسان است و چيزي كه مي تواند عامل موفقيت افراد شود هنر متفاوت بودن و تقويت خلاقيت افراد است كه نياز به استراتژي و برنامه ريزي كرد.

منبع:مجله خلاقيت