تلکس وب سايت شخصي ولي اله ديني: مقبره شيخ شهاب؛ گنجينه عرفان اهر
پنجشنبه، 8 خرداد 1393 - 19:39     کد خبر: 468

مقبره شيخ شهاب الدين اهري يكي از قديمي‌ترين بناهاي ثبت شده آذربايجان‌شرقي در فهرست آثار ملي كشور است كه در تيرماه سال ۱۳۱۱ با شماره ۱۷۹ به ثبت رسيده و پس از چند مرحله مرمت، در سال ۱۳۷۴ به عنوان موزه ادب و عرفان اهر افتتاح شد. اين موزه تنها موزه تخصصي ادب و عرفان در كشور است و آثار بسيار شاخصي از جمله كتب خطي دوران صفوي تا قاجار از قبيل قرآن‌هاي خطي با جلدهاي تذهيب شده لاكي و ديوان شعرا و عرفا مانند ديوان جلال‌الدين مولوي و گلستان سعدي همچنين قطعه خط‌هايي به صورت شكسته و نستعليق از آثار «استادعبدالمجيد طالقاني» از خوشنويسان قاجاريه و زيارت‌نامه حضرت سيدالشهدا به قلم ميرآقاي اهري و آثاري از استاد درويش از صاحب‌نامان اهالي عرفان در آن به نمايش گذاشته شده است.

از آثار بسيار ارزنده اين موزه طوماري است پارچه‌اي متعلق به دوره صفويه به طول ۳۶۰ سانتيمتر و به عرض ۵۰ سانتيمتر كه به سوره‌هاي كلام‌الله مجيد با خط نسخ، ثلث مزين شده است و اين سوره‌ها در داخل نقوش اسليمي و ترنجي به طرز بسيار زيبايي جاي گرفته‌اند.

 در بخش عرفان اين موزه نيز تابلوهاي نقاشي از دوره قاجاريه و مجموعه جالبي از انواع كشكول‌هاي دراويش از جنس چوب، سفال، چيني و برنز كه داراي كتيبه‌ها و نقوشي از مجالس درويشان است مشاهده مي‌شود؛ علاوه براين در اين موزه انواع كلاه‌هاي مخصوص دراويش در دو دوره صفويه و قاجاريه به همراه تبرزين‌هاي مرصع طلاكوب و نقره كوب، فراهم شده است. از ديگر اشياي موزه، يك در چوبي پاشنه‌گردان است. اين در به كلي كنده‌كاري و منبت‌كاري شده و داراي كتيبه‌اي متعلق به قرن هفتم هجري قمري است.

 

 بناي موزه ادب و عرفان اهر متشكل از يك ايوان بزرگ، ۲ مناره بلند، ۲ ايوان كوچك و يك مسجد بزرگ و خانقاه معروف به قوشخانه (لانه پرندگان) و اتاق‌هاي متعدد است كه به روايت كتاب عالم آراي عباسي ساخت آن را به شاه عباس صفوي نسبت مي‌دهند.

 برخي از ديوارهاي مجموعه شيخ شهاب‌الدين اهري با نقاشي‌هاي به يادگار مانده از گذشته‌هاي دور به‌عنوان دفتر خاطرات يا صفحه‌اي ويژه براي ثبت خاطرات عارفان و علاقه‌مندان و مريدان شيخ‌العارفين، شهاب‌الدين كه از مسافت‌هاي دور به ديدار شيخ آمده و در مجموعه مزبور ساكن مي شدند، اختصاص داده شده بود.

 بخشي از اين ديوارها توسط اساتيد مرمتگر سازمان مرمت شده و اشعاري از شعراي معروفي چون «ابوالقاسم نباتي»، «شيخ بهايي» و چند شاعر بزرگ ديگر در خطوط احيا شده از گذشته در بين نوشته‌هاي موجود شناسايي شده است.

 اين ديوارها به تنهايي يك اثر فرهنگي و تاريخي باارزش محسوب مي‌شود و گوياي ذوق عرفاني و ادبي ساكنان گذشته‌هاي دور اين سرزمين است

 در كتيبه اي در مجموعه شيخ شهاب‌الدين اهري نيز آمده است: مسجد اين مجموعه در دوره قاجاريه تـوسط مصطفي قلي خان اميركبير، حاكم قراجه‌داغ بازسازي شده است.

 اين اثر بزرگ معماري و فرهنگي متعلق به قرن هفتم هجري است و براساس شواهد تاريخي در زمان حيات «شيخ شهاب‌الدين اهري» داراي ساختمان و تشكيلات منحصربه‌فردي در منطقه بوده است.طبق برخي مستندات تاريخي تكميل و تعميرات اوليه «بقعه شيخ شهاب‌الدين اهري» به عصر شاه عباس اول صفوي نسبت داده شده است.

 گفته مي‌شود در اوايل قرن يازدهم هجري شاه عباس اول به هنگام مسافرت به آذربايجان و منطقه ارسباران در اين بقعه كه مجموعه‌اي در يك باغ ۱۲ هكتاري بود و به «باغ شيخ» نيز موسوم بود بيتوته كرده و به تعمير و تكميل آن همت گماشته است.اين مجموعه در ادوار زنديه و قاجاريه نيز به دفعات مرمت شده است.

 شيخ شهاب‌الدين محمود اهري عارف بزرگ در سال ۵۸۰ هجري قمري در اهر متولد و پس از كسب معارف علمي ديني به درجه ارشاد رسيده است. او همچنين به درجات مختلف علمي نائل گشته و از سال ۶۴۲ تا ۶۶۵ هجري به‌عنوان رهبر تمام فرقه‌هاي عرفاني ايران در اهر به تدريس و تربيت عرفا و علما مي‌پرداخته است.

 شيخ شهاب‌الدين محمود اهري بعد از عمري زندگي پربار در شهرستان اهر وفات يافته و در خانقاه خويش در اين شهر دفن شد.

منبع:اهرنيوز

 


برگشت به تلکس خبرها