تلکس وب سايت شخصي ولي اله ديني: چرا نبايد از شخصيت افراد بُت بسازيم؟
پنجشنبه، 10 مهر 1393 - 12:15     کد خبر: 540

اسطوره سازي و اسطوره پرستي هميشه از ديرباز و در دوره هاي مختلف حيات بشر وجود داشته و همواره انسانهايي بوده اند كه بواسطه برخي قابليتها و جذابيتهاي خود، توجه مردم را به خود جلب كرده اند. سياست مداران، ورزشكاران، هنرمندان و دانشمندان از جمله كساني هستند كه افراد جذب شخصيتشان شده و به نوعي خواستار الگوبرداري از سبك زندگي، اخلاقيات و نگرشهاي آنها هستند. اينكه فردي به كسي ديگر علاقه پيدا كند و به عبارتي طرفدار وي گردد امري كاملا طبيعي و قابل قبول است، اما مشكل از آنجايي پديد مي آيد كه اين علاقه تبديل به شيفتگي افراط گونه ميشود به نوعي كه انسان مريد و دلباخته بي قيد و شرط و بي چون و چراي فرد مورد علاقه اش ميگردد. شخصيت پرستي و اسطوره سازي از ديگران به نوعي منشاء بسياري از معضلات اجتماعي ميگردد كه از دو جنبه كلي قابل بررسي است: مسائلي كه در خصوص شخص اسطوره پديد مي آيد و مسائلي كه در خصوص شخص يا اشخاص اسطوره پرست پيش مي آيد
كسي كه تبديل به اسطوره شده و از شخصيتش بت ساخته شده، هميشه انتظار پرستش از ديگران را دارد چون غرور و تكبري كاذب سراسر وجودش را فرا گرفته و ديگر حاضر نيست از موقعيتي كه در آن قرار گرفته ذره اي افول كند. او به اين دليل كه ديگران شيفته اش هستند، خود را در مركز توجه ميبيند و سعي در تحميل افكار و نگرشهاي خود در بين طرفدارانش ميكند چرا كه مي داند آنها آنقدر نسبت به او ارادت دارند كه چه درست و چه غلط، حاضرند گفتمان ارائه شده توسط او را بپذيرند.
 
معمولا انتقاد پذيري در انسانهايي كه توسط مردم بت شده اند به پايين ترين سطح خود تنزل مي يابد و گاهي اصلا امكان پذير نيست. به عنوان مثال خواننده اي را در نظر بگيريد كه بسيار محبوب است و طرفداراني سرسخت دارد. اگر جمله اي بيان كند يا رفتاري انجام دهد كه از لحاظ اخلاقي برخلاف عرف جامعه باشد، چون خودش را در لايه اي محافظت شده از طيف وسيعي از هواخواهانش ميبيند كه حاشيه اي امن برايش مهيا ميكنند و با طرفداري كور و متعصبانه روي هرگونه گفتار و رفتار او صحه ميگذارند، ديگر نگران انتقاد مردم نيست.
 
خود بزرگ بيني يكي ديگر از خصيصه هايي است كه اغلب در بين اسطوره ها ديده ميشود. بالابردن افراط گونه شخصيت افراد اين توهم را در ذهن آنها ايجاد ميكند كه چند پله از عامه مردم بالاترند و اينگونه سطح توقعات و انتظارات آنها از كل جامعه بالا مي رود و تصور ميكنند كه لايق احترامي بي حد و حصر از جانب عموم مردم هستند.
 
خودشيفتگي ايجاد شده بدليل محبوبيت بيش از حد در شخص اسطوره سبب ميگردد كه او ديگر نتواند مخالفانش را ببيند و تحمل كردنشان برايش بسيار دشوار ميگردد. شخص اسطوره معمولاً از اين مي هراسد كه مبادا منتقدانش روي ذهن طرفداران تاثيري ناخوشايند بگذارند و از اين نگراند كه وجهه اجتماعي اش تضعيف شود. شخص اسطوره گاهي تلاش ميكند با وسيله قرار دادن طرفدارانش، مُهر سكوت بر لبان مخالفانش بزند. ميدان ديد افراد اسطوره معمولا محدود به طيف طرفداران خود ميشود. برخي اسطورگان براي مخالفين خود هيچ ارزشي قائل نمي شوند و از همه انتظار دارند كه آنها را در حد بت پرستش كنند.
 
سوء استفاده از طرفداران براي پيشبرد اهداف شخصي، موضوع ديگري است كه بسيار داراي اهميت است. برخي افراد اسطوره از احساسات، تعصبات و اعتقادات ايجاد شده در بين هوادارانشان به نفع خود و در تحقق مقاصد شخصي بهره برداري مي كنند. آنها مي دانند كه در بين مريدانشان داراي جايگاه ويژه هستند و اگر بخواهند مي توانند از حمايت آنها نهايت استفاده را ببرند.
 
جنبه ديگر اسطوره سازي به اشخاص اسطوره پرست برميگردد. خصلتهايي كه در بين افراد شخصيت پرست شكل ميگيرد و به دنبال آن معضلات اجتماعي بي پايان پديد مي آيد، گاهي مي تواند سرنوشت يك ملت را تغيير دهد. انسانهاي شخصيت پرست داراي تعصبات خشك، كور و بي منطق مي شوند. آنقدر جايگاه كسي را بالا ميبرند كه ديگر نمي توانند عيوب و اشتباهات وي را ببينند و درك كنند. اگر ديگران هم متوجه اين اشتباهات شوند و آنها را بيان كنند با مقاومت بسيار شديد و خشونت آميز افراد شخصيت پرست روبرو ميشوند. افراطي گري، خشونت طلبي، اقتدار گرايي و دشنام گويي از ويژگي هايي است كه ممكن است در افراد شخصيت پرست پديد آيند كه در نهايت فضايي را فراهم مي آورد كه به كل بدنه جامعه صدمات جبران ناپذيري وارد ميكند. كسي كه شخصيتي را مي پرستد و از وي بت مي سازد هميشه در پي بسته بندي افكار خود در سمت و سوي هواداري و حمايت از شخص اسطوره است و در اين ميان عنصر منطق و اعتدال هيچ جايگاهي نخواهد داشت چون هدف او صرفاً حفظ جايگاه اسطوره و خدشه دار نشدن اوست. افراد اسطوره پرست هرگز دوست ندارند آن ذهنيت بي عيب و نقصي كه از فرد اسطوره در ذهن خود ساخته اند صدمه ببيند.
 
ممكن است كسي به اوج شهرت برسد اما اين دليل نميشود كه شخصيتش مورد پرستش قرار گيرد. همه انسانها قابل احترامند ولي از هيچكس نبايد بت ساخت. بايد دانست كه هر انساني در هر جايگاهي كه باشد احتمال اشتباه و خطا در وي وجود دارد و هيچگاه نبايد با بالابردن افراط گونه جايگاه افراد، امكان قضاوت عادلانه از رفتار، گفتار و پندار آنها سلب شود.
منبع:مردمان
 
 

برگشت به تلکس خبرها