عصرايران - "سيب را با پوست نخوريد" ؛ اين مهم ترين توصيه وزير بهداشت به مردم است كه عجالتاً حواس شان بيشتر به سرطان معده باشد كه علت عمده آن، باقيمانده سموم كشاورزي در ميوه ها و سبزيجات است.
در اين باره نكات زير قابل توجه است:
الف - اين كه بعد از سال ها كتمان و سكوت، يك مسؤول ارشد دولتي رسماً به وجود عوامل مرگبار در محصولات كشاورزي اذعان كرده ، يك اتفاق مهم و مثبت است. وزير بهداشت نيز مي توانست مانند بسياري از مسؤولان ديگر، "تكذيب" كند و همه چيز را گل و بلبل جلوه دهد ، اما او اين كار را نكرد و به مقتضاي وجدان، سوگند پزشكي و وظيفه سازماني اش، سلامت مردم را بر سياست ترجيح داد. اين جاي قدرشناسي و اميدواري دارد.
ب - هر چند كه وزير به مردم توصيه كرده است كه سيب را با پوست نخورند، اما محصولات ديگري مانند خيار، كاهو، گلابي، گوجه فرنگي، سبزيجات و ... نيز اين نگراني را همراه خود دارند كه مبادا با خوردن شان، سموم پوست و درون شان نيز وارد بدن شود.
خلاصه مشكل اين است كه:
- برخي سموم كشاورزي تا زمان برداشت و مصرف بر روي محصولات باقي مي مانند
- برخي ميوه ها بعد از اين كه با پارافين و نظاير آن -كه سرطان زا هستند- براق مي شوند به بازار عرضه مي شوند
- برخي محصولات با آبي كه نيترات بيش از حد استاندارد و آلودگي هاي محيطي دارد آبياري مي شوند و اين سموم به بافت محصولات راه مي يابد
با اين اوصاف، حتي اگر مشكل سيب بعد از كندن پوست آن حل شود، مردم مي پرسند كه با ساير محصولات چه كنيم؟ مخصوصاً محصولاتي كه نمي شود پوست شان را كند، مانند كاهو، فلفل، گوجه فرنگي، سبزيجات و ... .
بديهي است كه همه محصولات عرضه شده در بازار، آلودگي ندارند ولي چون پاي سلامتي و مرگ و زندگي انسان ها در ميان است، حتي وجود درصد اندكي از محصولات آلوده مي تواند نگران كننده باشد.
اين نگراني وقتي تشديد مي شود كه به ياد بياوريم نه تنها وزير بهداشت كه 2 سال پيش، محمد دهقان، عضو هيأت رئيسه مجلس نيز هشدار داده بود: "يك سوم عامل سرطان ها مربوط به باقيمانده سموم و كودهاي شيميايي در محصولات كشاورزي است و اين يك هشدار براي دولت و مسؤولان است زيرا دولت مسؤول سلامت مردم است."
اين، يك وضعيت قرمز براي سلامت جامعه است و لازم است درست مانند زماني كه زلزله اي مي آيد و همه نهادهاي كشور براي گذر از بحران بسيج مي شوند، در خصوص عاري سازي جامعه از عوامل سرطان زا نيز چنين رويكردي اتخاذ شود.
بديهي است كه نمي توان تا هميشه نگران اين بود كه ميوه و سبزيجاتي كه مي خوريم سرطان زا هستند يا خير؟ بايد بر اين نگراني، نقطه پايان گذاشت و روزي را ديد كه هر سبزي و ميوه اي در هر نقطه اي از ايران كه مورد آزمايش قرار گيرد، نتيجه اش "سالم" بودن آن باشد.
ج - با توجه به اين كه توليد محصولات غذايي محصول يك نهاد يا وزارتخانه خاص نيست ، لازم است حداقل در هفت حوزه زير اقدامات فوري صورت بگيرد:
1 - وزارت جهاد كشاورزي: آموزش كشاورزان، نظارت بر كشت و زرع (با تأكيد ويژه بر محصولات گلخانه اي)، نظارت بر نحوه استفاده از سموم و آفت كش، تلاش در جهت حمايت و ترويج توليد و استفاده از محصولات ارگانيك، شناسنامه دار كردن محصولات كشاورزي مانند بسياري از كشورهاي دنيا
2 - وزارت بهداشت،درمان و آموزش پزشكي: نظارت شديد بر محصولات عرضه شده، اطلاع رساني مستمر با هدف آموزش مردم، بازتعريف استانداردهاي سلامت مواد غذايي و ارتقا آن، معرفي متخلفان به دستگاه قضايي
3 - وزارت صنعت، معدن و تجارت: بازنگري در سياست هاي وارداتي ناظر بر سموم و كودهاي شيميايي، نظارت بر توليد استاندارد سموم و كودهاي كشاورزي، تشديد نظارت بر توليد كنندگان مواد غذايي (مانند توليدكنندگان آب ميوه ،مربا، كمپوت و ...)
4 - وزارت نيرو: تضمين سلامت آب هاي كشاورزي
5 - ستاد مبارزه با قاچاق كالا و ارز و نيروي انتظامي: تشديد مبارزه با قاچاق محصولاتي مانند سموم و كودهاي غيراستاندارد كشاورزي
6 - رسانه ها: پيگيري مستمر موضوع سالم سازي مواد غذايي و نيز ارائه آموزش هاي لازم به مردم با همكاري نهادهاي مسؤول.
7 - مردم: مطالبه سالم سازي مواد غذايي از مسؤولان و نمايندگان خود در مجلس ، رعايت نكات آموزش داده شده توسط كارشناسان در مصرف مواد غذايي.
فراموش نكنيم كه سرطان و از جمله سرطان معده، با كسي شوخي ندارد و اگر اقدامات فوق، به سرعت انجام نگيرند، سونامي سرطان همه ما را با خود خواهد برد، بي هيچ تمايزي و بي هيچ تعارفي.