ایران/ به راستی نیز چنین است. هر چند زمین لرزه عصر روز 21 مرداد، خسارات بسیاری را به این خطه از میهن اسلامی وارد کرد اما در سایه همت و همبستگی مردم نوع دوست ایران و آذربایجان و به دنبال جدیت و پیگیری‌های دولت، کار ساخت مسکن برای زلزله زدگان آذربایجان، از سرعتی بی‌نظیر برخوردار است.
هر چند که نباید از نظر نهان داشت که به دلیل حجم بالای خسارت‌ها و دور افتاده بودن برخی روستاها و خانه‌های روستایی، می‌توان نمونه‌هایی را یافت که سرعت بازسازی در آنها، با وعده‌های برخی مسئولان و انتظارات و توقعات مردم تطابق ندارد. در این میان نیز، برخی شیطنت‌ها و سیاه‌نمایی‌ها، سبب شده تا خستگی بر تن بسیاری از خدمتگزاران صدیق مردم بماند!
اما وقتی منصفانه به بزرگی حادثه و وسعت خسارات وارده نگاه می‌شود می‌توان واقعیت‌های عینی را از بطن حادثه دریافت.
بر اساس آمارهای ارائه شده، از بین 304 روستای این منطقه که در این حادثه خسارت دیده‌اند، تقریباً 60 روستا به‌طور کامل تخریب شده، در نتیجه ترمیم و بازسازی و مقاوم‌سازی در آنها مفهومی ندارد. به عبارت دیگر باید در همه این روستاها، کار احداث مسکن برای روستائیان از «صفر» شروع شود. در مجموع نیز 30 تا 100 درصد روستاهای منطقه تخریب شده‌اند و اندک واحدهای مسکونی باقی مانده نیز، برای ایمنی و احتیاط بیشتر، باید تخریب شده و از نو بازسازی و مقاوم‌سازی شوند. به گفته استاندار آذربایجان شرقی به عنوان عالی‌ترین نماینده دولت در مناطق زلزله زده آخرین برآوردها از وارد شدن 9 هزار میلیارد ریال خسارت به اماکن شهری و روستایی ارسباران حکایت دارد. رقم بزرگی که با توجه به فعال بودن بسیاری از پروژه‌های عمرانی سال آخر دولت دهم و پایداری اعتبارات آنها، بودجه‌ریزی‌های دولتی را می‌تواند دچار انحراف کند.
اما در حادثه زلزله ارسباران موضوع به همین جا ختم نشد. در حالی که برنامه‌ریزی‌های مسئولان برای اسکان سه مرحله‌ای زلزله زدگان شامل: اضطراری (چادر)، موقت (کانکس) و دائمی (مسکن) استوار شده بود و پیش‌بینی می‌شد ظرف دو ماه، مسکن قید شده در مرحله سوم (دائمی) تأمین شود اما برودت زود هنگام و کاهش غیرمنتظره دمای هوا در این منطقه کار را هم بر مسئولان و هم بر زلزله زدگان دشوار کرد. کار اسکان موقت بیش از 102 هزار حادثه دیده در همان ساعت‌ها و روزهای اولیه به همت هلال احمر، نیروهای نظامی، نیروهای خودجوش مردمی به خوبی صورت گرفت. همه تلاش‌ها و برنامه‌ریزی‌ها برای اجرای فاز دوم اسکان (موقت) متمرکز شده بود که هوای سرد منطقه ساز ناهمنوازی کوک کرد! همین امر با دیگر دست اندرکاران امر و آسیب دیدگان را با چالش‌های بزرگی مواجه کرد. اما اراده مسئولان و صبر و بردباری در کنار قدرشناسی زلزله زدگان به خوبی نشان داد که هم مردم آسیب دیده و هم متولیان اسکان، مردان روزهای سخت هستند. تأمین مسکن دائمی برای قریب به 120 هزار آواره زلزله زده در قالب 10 هزار خانوار، آن هم به فاصله یک تا دو ماه کار سخت و دشواری است که نه تنها در ایران که در کمتر جایی از این کره خاکی می‌توان وعده تحقق آن را داد. با این حال، در راستای خدمت خالصانه به مردم و بازگرداندن روحیه شاد روستایی به آنان و مرهم نهادن به آلام بی‌پایان آنها، دولتمردان، با جان و دل وارد کارزار جهاد خانه‌سازی شده و نور امید را در دل روستائیان زنده نگه داشتند.
بعد از پشت سرگذاشتن 48 ساعت اولیه فاجعه که به کار امدادرسانی، کفن و دفن جان باختگان و اسکان موقت زلزله زدگان اختصاص داشت مرحله آواربرداری با جدیت و پشتکار همه نهادها و ارگان‌های دولتی و انقلابی شروع شد. اکنون و به تأیید بسیاری از همان منتقدان، بیش از 80 درصد کار آوار‌برداری و انتقال نخاله‌ها و آوارها انجام شده و بستر لازم برای ساخت مسکن‌های مقاوم روستایی فراهم شده است. در بسیاری از این مناطق نیز، کار آواربرداری و ساخت بناهای جدید، به‌طور همزمان و در کنار هم صورت می‌گیرد و همین امر سبب سرعت عمل و پیشرفت چشمگیر خدمت‌رسانی و جلب رضایت آسیب دیدگان نیز شده است، چرا که آنها خود به عینه شاهد تلاش بی‌وقفه دولت برای تأمین سر پناه آوارگان هستند.
به پشتوانه همین اقدامات شبانه روزی است که به رغم حملات و انتقادات گاه غیر منصفانه برخی از نشریات، محافل خبری و سیاسی، اکنون شاهد تحقق یکی از وعده‌های دولت به آسیب دیدگان هستیم. خبری که به نقل از استاندار آذربایجان شرقی ابراز شده و از خدمات صادقانه و عمل دولت در رابطه با زلزله زدگان حکایت دارد.
آغاز تحویل منازل مسکونی احداث شده!
خبری امیدبخشی که سبب شد تا از یک سو نورامید و روح پایداری در بین زلزله زدگان تابیده شود و از سوی دیگر مایه تشویق و ترغیب دست اندرکاران امر برای تکمیل زنجیره خدمات‌رسانی دولت گردد.
به گفته کارشناسان ساخت و ساز مساکن روستایی، برای احداث واحدهای پیش‌بینی شده در مناطق زلزله زده، بیش از 70 هزار تن میلگرد، صد هزار تن شن، ماسه، آجر و سایر مصالح ساختمانی نیازمند است. حجم عظیمی از مصالح که با توجه به این‌که در فصل کاری قرار داریم و با توجه به وضعیت ساخت و ساز مسکن در کشور امکان تأمین آنها کمی مشکل به نظر می‌رسید.
اما خوشبختانه با برنامه‌ریزی‌های استانداری آذربایجان شرقی حجم گسترده‌ای از این مصالح ساختمانی هم‌اکنون و به‌طور مستمر در حال انتقال به مناطق آسیب دیده است.
در کنار همه خدمات انجام شده و امکانات موجود، اختصاص اعتبارات ویژه به آسیب دیدگان در دستور کار دولت قرار گرفته است. اعطای وام‌های بلاعوض و کم بهره و تحت عناوین مختلف، یکی دیگر از خدمات ویژه دولت و سیستم بانکی کشور بود که برای زلزله‌زدگان در نظر گرفته شد.
در همین راستا از همان روزهای نخستین زلزله برای بازسازی مناطق شهری 20 میلیون تومان وام قرض الحسنه و سه میلیون تومان کمک بلاعوض و برای مناطق روستایی نیز 14 میلیون تومان وام قرض الحسنه و 2 میلیون تومان کمک بلاعوض در نظر گرفته شد.
همه این اعتبارات با هدف کاهش آلام روحی زلزله زدگان و با نیت خدمت خالصانه به گونه‌ای صورت گرفته که به‌رغم سنگ اندازی‌ها و شانتاژهای سیاسی – خبری برخی از منتقدان دولت، بازتاب خوبی در بین زلزله زدگان یافته است.
در کنار همه این اقدامات و اختصاص تسهیلات، پرداخت مبلغ 10 میلیون ریال تحت عنوان «هزینه معیشت» به بسیاری از دغدغه‌ها و نگرانی‌های روستائیان زلزله زده پایان داد. به گفته فرماندار ورزقان، در مرحله اول این رقم به 55 خانوار پرداخت شد. خانوارهایی که مرحله فونداسیون را تمام کرده و وارد مرحله نصب اسکلت شده‌اند حائز شرایط دریافت این مبلغ شدند.
مدارس مناطق زلزله زده و آزمون مقاوم‌سازی در برابر زلزله
اقدامات دولت خدمتگزار در طی سالیان اخیر در زمینه مقاوم‌سازی مدارس و مراکز آموزشی به خوبی در حادثه اخیر نشان داد که این اقدامات تا چه میزان در راستای خدمت صادقانه به مردم روستایی و دانش‌آموزان مناطق محروم بوده است. مدارس نوسازی و مقاوم‌سازی شده مناطق زلزله زده در حادثه اخیر، در برابر لرزه‌ها ایستادگی کردند و در مقابل خشم و قهر طبیعت خم به ابرو نیاوردند. این ایستادگی و پایداری مرهون دقت نظر مهندسان و ناظران و احساس مسئولیت خیران، سازمان نوسازی مدارس و وزارت آموزش و پرورش در امر بازسازی و احداث مدارس مقاوم و نوین است.
با این حال همان تعداد اندک مدارسی که در حادثه اخیر دچار برخی خسارت‌ها و آسیب‌ها شده‌اند، فراموش نشده‌اند. با توجه به فصل مدرسه و ماه مهر آماده‌سازی این مراکز آموزشی در دستور کار قرار دارد، چرا که یکی از راه‌های رفع نگرانی و دغدغه‌های روحی دانش‌آموزان این منطقه در آستانه بازگشایی مدارس، راه‌اندازی و رونق مراکز آموزشی و مدارس است. در همین راستا، از سوی دولت و استانداری آذربایجان شرقی مبلغ 30 میلیارد ریال اعتبار برای نوسازی مدارس آسیب دیده از زلزله اختصاص یافته است.
ارسباران؛ میعادگاه مسئولان دولتی
حادثه ناگوار زلزله آذربایجان، سبب شد تا برخی شایعات در خصوص وجود خلأ و فاصله میان مسئولان نظام و مردم به کلی رد شود. از همان ساعات نخستین زلزله، دو وزیر دولت نهم (بهداشت و کشور) به همراه استاندار آذربایجان شرقی و هیأت‌های همراه در مناطق زلزله زده حاضر شده و از نزدیک کار امدادرسانی و نیازهای اساسی آسیب دیدگان را رصد می‌کنند.
تا امروز نیز، بسیاری از وزیران و مدیران ارشد دولتی، برای نظارت بهتر بر امر امدادرسانی، اسکان زلزله زدگان و حل مشکلات آنها، بارها به این مناطق سفر کرده و خود را در اندوه و غم آسیب‌دیدگان شریک دانسته‌اند. اکنون نیز وزیر راه و شهرسازی به عنوان نماینده تام الاختیار دولت در امر بازسازی مناطق زلزله زده تعیین شده و خود وزیر شخصاً مسائل و مشکلات آن را پیگیری می‌کند.
به گواه بسیاری از شاهدان عینی، مهندسان و کارگزاران ساخت و ساز، حادثه دیدگان و کارشناسان امر بازسازی مناطق زلزله زده، با وجود انبوه مشکلات، کاهش زودهنگام دمای هوا و پراکندگی روستاهای آسیب دیده، کار خدمات‌رسانی به این مناطق از سرعت خوب و رضایت بخشی برخوردار بوده و در اندک زمان سپری شده نیز عملیات بازسازی طبقه برنامه پیش می‌رود. گواه این ادعا را می‌توان از کلام وزیر امور خارجه کشورمان آورد که بعد از بازدید از مناطق زلزله زده ابراز داشت: « زلزله اخیر آذربایجان شرقی با مدیریت داخلی و بدون یاری خواستن از دیگر کشورها، کنترل و ساماندهی شد.»
با توجه به هجمه‌های خبری رسانه‌های بیگانه برای تخریب وجهه دولت و تهمت کم کاری به آن و بویژه برخی رسانه‌های کشورهای همسایه، اقدامات و برنامه‌ریزی‌های دولت نشان داد که دولت خدمتگزار، توان ارائه خدمات بهتر و بیشتر از این را هم دارد.
هر چند کوته بینی، تنگ نظری و تهمت زنی بسیاری از مخالفان دولت، هرگز سد راه خدمات‌رسانی به آسیب‌دیدگان زلزله نشد و اگر اکنون شاهد سکوت معنی دار همان رسانه‌های بیگانه و تفرقه افکنان در برابر این همه خدمات شبانه روزی هستیم نشان از درستی مسیر انتخاب شده و تحقق وعده‌های عملی داده شده است. دور نخواهد بود شاهد باشیم که منطقه زیبا و سرسبز ارسباران، بار دیگر رونق و شادابی خود را بازیافته و مردمان سختکوش آن، چرخ‌های توسعه کشور را شتاب بخشند.

منبع: شبکه ایران