در فرمایشات مقام معظم رهبری بارها و بارها به موضوع علم و فنآوری و ضرورت توجه کشور به این مقوله تاکید شده است؛ همچنین در برنامه و اسناد بالادستی که در کشور منتشر میشود همواره نگاه ویژه ای از نظر اعتبارات، برنامه ها و راهبردها به امر پژوهش اختصاص می یابد. مثال بارز آن برنامه افق چشم انداز٢٠ ساله کشور است که هدف اصلی آن، رسیدن به جایگاه برتر علمی و فناوری منطقه در سال ١٤٠٤ است. نمونه های بارز حرکت در این مسیر را می توان در موضوع هسته ای شاهد بود که دانش آن کاملاً بومی شده است و نشان می دهد چگونه علم میتواند برای یک کشور قدرت و توانمندی ایجاد کند. همچنین در موضوعات فضایی بارزترین نمونه آن، پرتاپ فضاپیمای ایرانی درنخستین روز از هفته پژوهش امسال بود. در مسائل دارویی، ژنتیکی، مباحث مربوط به سلولهای بنیادین و در نهایت صنعت نفت نیز توجه خاصی به مقوله پژوهش و توسعه مبذول می شود.
باید توجه داشت چالش عمده صنعت نفت در آینده، عدم همخوانی تولید و مصرف منابع انرژی است و به این منظور، تمام فعالیت ها در راستای تولید نفت و وارد کردن آن به چرخه بازار است.
دنیای امروز به شدت در پی آن است فاصله بین مصرف و تولید را که در آینده تشدید خواهد شد، با استفاده از پژوهش و فناوری پر کند، اما فعالیت در این امر نیازمند نیروی انسانی متخصص از یک سو و اختصاص اعتبارات لازم از سوی دیگر است. در سال ٢٠١١ در مجموع، ١٢,٦ میلیارد دلار در بخش پژوهش و فناوری صنعت نفت جهان در بخش دولتی هزینه شده است و این روند به شدت در حال افزایش است.
از یک طرف مصرف بالای انرژی وجود دارد و از سوی دیگر با کاهش منابع روبرو هستیم به نحوی که اکتشافات برزگ به پایان رسیده ودیگر میادین خیلی بزرگ در دنیا کشف نمیشود و حجم زیادی از آن ذخایر بزرگ هم اکتشاف و استخراج شده است. بنابراین آنچه که باید به آن نگاه کنیم نفت باقیمانده ذخایر بزرگ و متوسط و استفاده از منابع غیرمتعارف مانند شیلهای گازی، هیدراتهای گازی، پالمهسنگ یا شیلهای نفتی، همچنین توجه به ذخایر بسیار کوچک است که باید از فنآوریهای خاصی برای استخراج از آنها استفاده کرد. اما برای تولید نفت باقیمانده از میادین نفتی، توجه به مقوله بازیافت ثانویه و ثالثیه (EOR) بسیار مهم است که بر اساس آن با استفاده از مکانیزمهایی، نفتهای باقیمانده در میادین به تولید میرسد.
منبع:شانا |